26.3 Testy na utratę wartości

Testy na utratę wartości firmy sporządzono na 31 grudnia 2017 roku dla wszystkich CGU, do których zaalokowano wartość firmy, za wyjątkiem PIM. Testu dla PIM nie przeprowadzono ze względu na to, że transakcja przejęcia PIM miała miejsce w grudniu 2017 roku, niedługo przed datą bilansową. W wyniku przeprowadzonych testów nie stwierdzono konieczności dokonywania odpisów z tytułu utraty wartości.

Test na utratę wartości polega na porównaniu wartości bilansowych (łącznie z przypisaną wartością firmy) i wartości odzyskiwalnych CGU, do których zaalokowano wartość firmy. Odpis aktualizujący z tytułu utraty wartości CGU ujmuje się w rachunku zysków i strat, gdy wartość odzyskiwalna CGU jest niższa od jego wartości bilansowej.

Ośrodki wypracowujące środki pieniężne (CGU)

W przypadku spółek zagranicznych oraz polskich spółek nieubezpieczeniowych za CGU uważa się poszczególne spółki. W trakcie ostatecznego rozliczenia ceny nabycia, wartość firmy z tytułu nabycia Link4 została w całości alokowana do segmentu ubezpieczeń masowych w ubezpieczeniach majątkowych i osobowych, który ze względu na skalę integracji działalności Link4 z PZU w ramach realizacji strategii dwóch marek, zakładającej osiągnięcie synergii z tytułu zarządzania portfelem klientów masowych oraz sprzedaży dodatkowych produktów ubezpieczeniowych jest najmniejszym CGU, do której wartość firmy może być przypisana.

Wartość bilansowa segmentu ubezpieczeń masowych

Na potrzeby testu wartość bilansowa netto segmentu ubezpieczeń masowych została ustalona w oparciu o alokację aktywów netto Grupy PZU. Alokacji dokonano w proporcji, w jakiej hipotetyczny kapitałowy wymóg wypłacalności, który można przypisać do segmentu ubezpieczeń masowych, pozostaje do całkowitego kapitałowego wymogu wypłacalności.

Do alokacji kapitałowego wymogu wypłacalności zastosowano metodę Eulera. Polega ona na przypisaniu do segmentu miar ryzyka, które są oparte na regulacjach Wypłacalność II i uwzględniają efekty dywersyfikacji.

Wartość odzyskiwalna odpowiadająca wartości godziwej

Wartość odzyskiwalna odpowiada wartości godziwej pomniejszonej o koszty zbycia lub wartości użytkowej, zależnie od tego, która z nich jest wyższa.

Na dzień bilansowy wartość odzyskiwana oparta na wartości godziwej pomniejszonej o koszty zbycia Pekao i Alior Banku jest wyższa od wartości bilansowej, dlatego odstąpiono od szacowania wartości odzyskiwalnej tych podmiotów w oparciu o wartość użytkową.

Wartość odzyskiwalna oparta na wartości użytkowej

Wartość odzyskiwalną CGU ustalono w oparciu o wartość użytkową jednostek, metodą zdyskontowanych przepływów pieniężnych w oparciu o najbardziej aktualne zatwierdzone projekcje finansowe, których okres, nieprzekraczający 5 lat, przedstawiono w tabeli poniżej. Stopy dyskontowe użyte na potrzeby testu jednostek ubezpieczeniowych ustalono na poziomie kosztu kapitału własnego. W przypadku spółek medycznych użyto średniego ważonego kosztu kapitału (ang. Weighted average cost of capital, WACC). Koszt kapitału własnego został ustalony zgodnie z modelem CAPM. Ponadto w uzasadnionych przypadkach dokonano poprawek z tytułu wielkości firmy (ang. size premium). Stopy wolne od ryzyka ustalono w oparciu o uśrednioną rentowność 10-letnich obligacji rządowych kraju siedziby CGU, współczynniki beta oparto o współczynniki podobnych podmiotów notowanych. Premie rynkowe wyniosły 5,5% (w 2016 roku: 5,5%). W przypadku podmiotów regulowanych (banki i zakłady ubezpieczeń) prognozowane przepływy pieniężne uwzględniają konieczność utrzymania odpowiedniego poziomu środków własnych (kapitału ekonomicznego). Przepływy pieniężne segmentu ubezpieczeń masowych zostały określone w oparciu o kwotę hipotetycznych dywidend, które segment ten mógłby wypłacić, gdyby działał jako oddzielny zakład ubezpieczeń. Wysokość dywidend zależy od prognoz wyników technicznych tego segmentu po podatku dochodowym i podatku od instytucji finansowych oraz nadwyżek kapitałowych przypisanych do tego segmentu na datę bilansową i w kolejnych okresach. Wskaźniki wzrostu po okresie prognozy ustalono uwzględniając długoterminowe perspektywy rozwoju rynku, na którym działa dana jednostka. W przypadku podmiotów ubezpieczeniowych działających w krajach bałtyckich uwzględniono poprawkę z tytułu oczekiwanego wzrostu wskaźnika penetracji ubezpieczeń (udział składek ubezpieczeniowych w PKB) na poziomie 0,2-0,3 pp. W pozostałych przypadkach wskaźniki wzrostu nie przekraczają długoterminowych prognoz rozwoju PKB danego kraju w ujęciu nominalnym.

Wartość odzyskiwalna oparta na wartości godziwej pomniejszonej o koszty zbycia

Wartość odzyskiwalną Alior Banku oraz Pekao ustalono w oparciu o wartość godziwą pomniejszoną o koszty zbycia. Wartość godziwa została ustalona w oparciu o kurs akcji Alior Banku i Pekao na GPW na dzień bilansowy powiększony o premię z tytułu kontroli w wysokości, odpowiednio, 10% i 5%. Koszty zbycia uznano za nieistotne.

Analiza wrażliwości

W tabeli poniżej podano nadwyżkę wartości odzyskiwalnych ponad wartości księgowe oraz maksymalne stopy dyskontowe i minimalne krańcowe stopy wzrostu po okresie prognoz, przy których następuje zrównanie wartości bilansowych i odzyskiwalnych poszczególnych CGU.

W tabeli poniżej podano nadwyżkę wartości odzyskiwalnych ponad wartości księgowe oraz spadki wartości godziwej, które powodują zrównanie wartości bilansowych i odzyskiwalnych jednostek, których wartość odzyskiwalną ustalono w oparciu o wartość godziwą pomniejszoną o koszty zbycia.